Review bộ sách Nhân Tố Enzyme – Phương Thức Sống Lành Mạnh chi tiết
09 Th12
Lượt xem:32
Bộ sách “Nhân Tố Enzyme” của Tiến sĩ Hiromi Shinya là một tài liệu giá trị và gây tiếng vang lớn, đề xuất một triết lý sống lành mạnh dựa trên nguyên tắc bảo tồn năng lượng sống và thách thức nhiều quan niệm phổ biến về sức khỏe. Bộ sách này được xây dựng dựa trên kinh nghiệm lâm sàng dày dặn của một chuyên gia hàng đầu về nội soi tiêu hóa.
Dưới đây là bài review chi tiết của Halee về các luận điểm đột phá, phương pháp cốt lõi và đánh giá tổng quan về bộ sách này.
Giới thiệu Tác giả Hiromi Shinya
Bộ sách được chấp bút bởi Tiến sĩ Hiromi Shinya, sinh năm 1935 tại Fukuoka, Nhật Bản, một tên tuổi lớn trong ngành y học thế giới. Ông là giáo sư chuyên ngành phẫu thuật tại Đại học Y Albert Einstein và Trưởng khoa nội soi Bệnh viện Beth Israel (Mỹ).
Thành tựu đột phá: Tiến sĩ Shinya là bác sĩ tiên phong trên thế giới ứng dụng kỹ thuật nội soi (phương pháp Shinya) vào chẩn đoán và điều trị, và là người đầu tiên thực hiện thành công phẫu thuật nội soi cắt bỏ polyp đại tràng mà không cần mổ mở ổ bụng.
Kinh nghiệm lâm sàng: Trong hơn 40 năm sự nghiệp, ông đã trực tiếp thăm khám nội soi cho hơn 300.000 bệnh nhân.
Kết luận cốt lõi: Dựa trên kinh nghiệm này, ông rút ra kết luận rằng tình trạng dạ dày và đường ruột (gọi là vị tướng và tràng tướng) phản ánh chính xác sức khỏe tổng thể. Người có sức khỏe tốt có dạ dày và đường ruột sạch đẹp, trong khi người sức khỏe kém thì ngược lại.
Bí quyết sức khỏe: Tiến sĩ Shinya khẳng định ông chưa từng mắc bệnh kể từ năm 19 tuổi, nhờ vào việc tuân thủ nghiêm ngặt phương pháp sống lành mạnh do chính ông xây dựng.
Nền tảng triết lý sức khỏe của bộ sách xoay quanh khái niệm “enzyme diệu kỳ” (còn gọi là enzyme nguyên mẫu).
Định nghĩa và Vai trò: Enzyme là các protein xúc tác sinh học, không thể thiếu cho mọi hoạt động duy trì sự sống trong cơ thể, bao gồm tổng hợp, phân giải, đào thải độc tố và cung cấp năng lượng. Có hơn 5000 loại enzyme, nhưng mỗi loại chỉ đảm nhiệm một nhiệm vụ duy nhất (ví dụ: amylase phân giải tinh bột, pepsin phân giải protein).
Enzyme Nguyên Mẫu: Ông tin rằng cơ thể tồn tại một loại “enzyme nguyên mẫu” có khả năng chuyển hóa thành hơn 5000 loại enzyme khác nhau khi cần.
Chìa khóa Sống Khỏe: Việc duy trì và không làm cạn kiệt nguồn enzyme diệu kỳ này là chìa khóa để sống lâu và khỏe mạnh. Thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày là hai yếu tố quyết định việc bảo tồn nguồn enzyme quý giá này.
Bác bỏ những Quan niệm Sai lầm Phổ biến
Bộ sách gây chú ý lớn khi thẳng thắn chỉ ra và bác bỏ nhiều quan niệm sức khỏe truyền thống mà Tiến sĩ Shinya cho là sai lầm, dựa trên kết quả lâm sàng của ông.
Uống quá nhiều sữa bò thực chất lại có thể gây loãng xương. Ông lập luận rằng khi canxi trong máu tăng đột ngột, cơ thể lấy canxi từ xương ra để trung hòa tính axit do protein động vật gây ra, dẫn đến hao hụt canxi tổng thể.
Hơn nữa, sữa tươi qua chế biến đã bị mất đi các thành phần có lợi. Quá trình đồng hóa (homogenization) làm chất béo trong sữa bị phá vỡ và dễ bị oxy hóa, biến thành lipid peroxide (một dạng chất béo bị gỉ sét nặng). Quá trình thanh trùng (pasteurization) cũng tiêu diệt hầu hết enzyme có lợi và làm biến tính protein
Ăn sữa chua hàng ngày giúp cải thiện tiêu hóa.
Tiến sĩ Shinya cho rằng những người thường xuyên ăn sữa chua không hẳn có đường ruột tốt. Tác dụng nhuận tràng cảm nhận được có thể do thiếu enzyme lactase để tiêu hóa lactose, gây ra tiêu chảy nhẹ, chứ không phải sữa chua giải quyết táo bón
Ăn nhiều thịt đỏ (bít tết) đồng nghĩa với khỏe mạnh.
Tiêu thụ quá nhiều protein và chất béo động vật gây tăng các bệnh mãn tính.
Protein động vật dư thừa tích tụ trong ruột, lên men và tạo ra các chất độc hại (ví dụ: methane).
Thịt không chứa chất xơ, dễ gây táo bón và hình thành các túi thừa trong ruột, nơi độc tố tích tụ và tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
Ông còn đưa ra luận điểm gây tranh cãi là thịt của các loài động vật có thân nhiệt cao hơn con người (như bò, heo, gà) sẽ “làm bẩn máu” vì chất béo của chúng khó chuyển hóa trong cơ thể người (thân nhiệt thấp hơn)
Trà xanh tốt tuyệt đối vì chứa chất chống oxy hóa.
Catechin trong trà xanh khi kết hợp tạo thành tannin. Tannin dễ bị oxy hóa thành axit tannic, chất này có thể làm đông cứng protein và ảnh hưởng xấu đến niêm mạc dạ dày nếu tiêu thụ quá nhiều hoặc không đúng cách
Đun sôi nước máy để loại bỏ clo.
Việc này có thể làm tăng nồng độ các chất gây ung thư như trihalomethane. Tác giả khuyến nghị nên uống “nước tốt” (sạch, kiềm, giàu khoáng chất, cấu trúc phân tử nhỏ).
Phương pháp Ăn uống và Lối sống Shinya
Trọng tâm của bộ sách là hướng dẫn chế độ ăn uống và sinh hoạt nhằm mục đích phòng tránh ung thư và tối đa hóa việc bảo tồn enzyme diệu kỳ.
1. Tỷ lệ vàng trong Ăn uống
Tỷ lệ vàng 85% Thực vật – 15% Động vật: Đây là tỷ lệ cốt lõi. Bữa ăn nên chủ yếu là thực vật (ngũ cốc nguyên cám, rau củ, trái cây, các loại đậu, tảo biển). Protein động vật chỉ nên chiếm 15%, ưu tiên cá nhỏ hoặc các loại cá có thân nhiệt thấp hơn. Ông liên hệ tỷ lệ này với cấu trúc 32 chiếc răng của con người: phần lớn là răng cửa và răng hàm (7 cặp) để nghiền thực vật, trong khi chỉ có 1 cặp răng nanh để xé thịt (15%).
Thực phẩm Giàu Enzyme: Ưu tiên thực phẩm tươi sống, được trồng trên đất đai màu mỡ, không sử dụng hóa chất và được ăn sống hoặc chế biến ở nhiệt độ thấp (hấp, luộc sơ) để bảo toàn enzyme.
Ngũ Cốc Nguyên Cám: Khuyến khích ăn gạo lứt và ngũ cốc nguyên cám vì gạo trắng đã mất đi lớp cám và phôi mầm (chứa vitamin, khoáng chất, chất xơ) và bị gọi là “gạo chết” (vì không nảy mầm được).
2. Cảnh báo về Dầu mỡ và Oxy hóa
Trans Fat và Bơ Thực vật (Margarine): Ông cảnh báo mạnh mẽ về thực phẩm bị oxy hóa và chất béo chuyển hóa (trans fat). Bơ thực vật là nguồn chứa trans fat dồi dào nhất, chất này hình thành qua quá trình hydro hóa và làm tăng cholesterol xấu (LDL), giảm cholesterol tốt (HDL), gây viêm và tăng nguy cơ bệnh tim mạch, ung thư.
Hấp thụ Chất béo Lành mạnh: Nên hấp thụ axit béo chưa bão hòa từ cá béo nước lạnh (cá mòi, cá thu), dầu ô liu nguyên chất ép lạnh, và ăn nguyên hạt các loại hạt thực vật (óc chó, hạnh nhân) để hấp thụ dầu an toàn cùng với chất xơ.
3. Thói quen Ăn uống Quan trọng
Nhai Kỹ và Tiết kiệm Enzyme: Nhai kỹ thức ăn (30–50 lần, hoặc 70 lần đối với đồ ăn cứng) giúp nghiền nhỏ thức ăn, trộn đều với enzyme trong nước bọt (amylase), giảm gánh nặng tiêu hóa và quan trọng nhất là tiết kiệm enzyme diệu kỳ.
Ăn no Tám Phần: Ăn chỉ no khoảng 8 phần để tránh hệ tiêu hóa bị quá tải, giúp cơ thể duy trì năng lượng tốt hơn.
Ăn theo Quy luật Tự nhiên: Ăn uống theo mùa, lựa chọn thực phẩm địa phương và thưởng thức món ăn với niềm vui vì hạnh phúc tinh thần rất quan trọng.
4. Thói quen Sống Lành mạnh và Bảo tồn Enzyme
Tiến sĩ Shinya cho rằng thói quen sinh hoạt là yếu tố quyết định lớn nhất đối với bệnh tật, thậm chí còn quan trọng hơn cả di truyền.
Thói quen Quan trọng hơn Di truyền: Ông lập luận rằng con cái mắc bệnh của cha mẹ (tiểu đường, ung thư) phần lớn là do họ đã thừa hưởng những thói quen sinh hoạt và ăn uống không lành mạnh từ cha mẹ, chứ không phải hoàn toàn do di truyền.
Kẻ thù của Enzyme: Rượu bia và thuốc lá là “kẻ thù” làm tiêu tốn lượng lớn enzyme diệu kỳ. Chúng gây co thắt mạch máu, cản trở trao đổi chất và tạo ra vô số gốc tự do.
Uống “Nước Tốt”: Nước tốt là nước sạch, có tính kiềm, giàu khoáng chất và có cấu trúc phân tử nhỏ. Ông khuyên nên uống nước ion kiềm để trung hòa axit dư thừa trong cơ thể. Cần uống nước vào những thời điểm cố định, đặc biệt là trước bữa ăn khoảng 1 tiếng, và không đợi đến khi khát mới uống.
Vận động và Giấc ngủ: Vận động cần vừa phải. Vận động quá mức sẽ gây hại vì làm tăng sản sinh gốc tự do và tiêu hao enzyme. Giấc ngủ đủ và sâu giúp cơ thể phục hồi.
Tinh thần và Tình dục: Đời sống tinh thần lạc quan, vui vẻ, ít căng thẳng giúp nâng cao hệ miễn dịch. Ông cũng đề cập đến vai trò tích cực của đời sống tình dục lành mạnh, đặc biệt là sau mãn kinh, đối với sức khỏe thể chất và tinh thần, giúp tăng cường miễn dịch.
Coffee Enemas (Thụt rửa Đại tràng bằng Cà phê): Đây là một phương pháp gây tranh cãi nhất được đề cập trong sách, nhằm làm sạch đường ruột và hỗ trợ trị táo bón. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng phương pháp này chưa được khoa học chứng minh rộng rãi về hiệu quả và an toàn, tiềm ẩn rủi ro nếu thực hiện sai cách.
Đánh giá Tổng quan về sách
Bộ sách “Nhân Tố Enzyme” được đánh giá là một luồng gió mới, khuyến khích độc giả tư duy phản biện về thông tin sức khỏe.
Điểm mạnh: Bộ sách đưa ra một triết lý sống khỏe dựa trên sự tôn trọng quy luật tự nhiên và bảo tồn enzyme. Nhiều độc giả cho biết đã cảm thấy cơ thể nhẹ nhàng và cải thiện các vấn đề tiêu hóa (như ợ chua, trào ngược dạ dày) sau khi áp dụng các nguyên tắc ăn uống 85/15, nhai kỹ, và ưu tiên thực phẩm sạch.
Tranh cãi và Hạn chế: Mặc dù logic, một số luận điểm về sữa bò, sữa chua, thịt đỏ bị giới chuyên môn cho là cực đoan và thiếu dẫn chứng khoa học rõ ràng để được cộng đồng khoa học đồng thuận hoàn toàn,,. Một số chuyên gia cho rằng tác giả đã phóng đại vai trò của enzyme. Ngoài ra, việc thay đổi hoàn toàn thói quen (như bỏ sữa và thịt đỏ) cần được điều chỉnh linh hoạt theo cơ địa.
Phương pháp Coffee Enemas: Phương pháp thụt rửa đại tràng bằng cà phê được đề cập (để hỗ trợ trị táo bón) là một trong những điểm gây tranh cãi nhất, chưa được khoa học chứng minh rộng rãi về hiệu quả và an toàn, tiềm ẩn rủi ro nếu thực hiện sai cách.
Độc giả nên tiếp cận thông tin một cách cởi mở nhưng cần có chọn lọc, đối chiếu với các nguồn khoa học đáng tin cậy khác, và lắng nghe cơ thể mình. Bộ sách nên được xem là nguồn tham khảo quý giá để thay đổi lối sống, chứ không phải là phương pháp chữa bệnh thay thế cho y học hiện đại, đặc biệt đối với bệnh lý nghiêm trọng.
