Đột Phá Lớn Trong Sàng Lọc Ung Thư Vú: Không Cần Chụp Nhũ Ảnh Hằng Năm Cho Tất Cả Phụ Nữ Từ Tuổi 40?
16 Th12
Lượt xem:28
Ung thư vú là căn bệnh phổ biến nhất ở phụ nữ. Hiện tại, khuyến nghị chung là tất cả phụ nữ có nguy cơ trung bình nên chụp nhũ ảnh (mammogram) định kỳ mỗi năm một lần, bắt đầu từ tuổi 40.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta có một cách tiếp cận khác, thông minh hơn—một phương pháp điều chỉnh tần suất sàng lọc dựa trên nguy cơ mắc bệnh ung thư riêng biệt của từng người phụ nữ?
Phương Pháp Mới Hiệu Quả Tương Đương, Thậm Chí Tốt Hơn
Một nghiên cứu quốc gia quy mô lớn tại Mỹ, với khoảng 46.000 phụ nữ tuổi từ 40 đến 74, vừa mang đến một tin tức cực kỳ quan trọng. Nghiên cứu có tên WISDOM này đã cho thấy:
Phương pháp sàng lọc dựa trên rủi ro cá nhân (risk-based screening) có hiệu quả tương đương với việc sàng lọc hằng năm đối với tất cả mọi người trong việc phát hiện khối u.
Thậm chí, phương pháp này còn làm giảm khả năng ung thư không được phát hiện cho đến khi chuyển sang giai đoạn tiến triển (mặc dù sự khác biệt này chưa có ý nghĩa thống kê rõ ràng).
Trong nghiên cứu, 14.212 phụ nữ được sàng lọc dựa trên nguy cơ cá nhân của họ, trong khi 14.160 người tiếp tục chụp nhũ ảnh hằng năm như thông lệ. Những người không muốn phân nhóm ngẫu nhiên được tự chọn phương pháp, và 89% đã chọn tầm soát theo nguy cơ
Nguy cơ cá nhân được đánh giá như thế nào?
Để xác định rủi ro, mỗi phụ nữ trong nhóm sàng lọc dựa trên rủi ro đã trải qua một đánh giá toàn diện, bao gồm:
Xét nghiệm di truyền (tìm kiếm đột biến gen BRCA1, BRCA2, và các biến thể DNA nhỏ khác).
Tuổi tác, tiền sử sức khỏe cá nhân, lối sống, mật độ vú.
Các yếu tố như số con đã sinh và tuổi có kinh lần đầu.
Điều đặc biệt là nghiên cứu này lần đầu tiên xét nghiệm di truyền cho TẤT CẢ phụ nữ, bất kể tiền sử gia đình. Kết quả thật bất ngờ: 30% phụ nữ có biến thể gen làm tăng nguy cơ ung thư vú lại KHÔNG hề có ai trong gia đình mắc bệnh này. Điều này khẳng định rằng chỉ dựa vào tiền sử gia đình là không đủ để xác định người cần được sàng lọc thêm.
Sau khi đánh giá, phụ nữ được chia thành bốn nhóm với các khuyến nghị khác nhau:
Nhóm Rủi Ro
Tỷ lệ Phụ nữ
Tần Suất Sàng Lọc
Nguy cơ thấp nhất
Khoảng 25%
Đợi đến tuổi 50 mới bắt đầu chụp nhũ ảnh.
Nguy cơ trung bình
62%
Chụp nhũ ảnh hai năm một lần.
Nguy cơ tăng cao
8%
Chụp nhũ ảnh hằng năm.
Nguy cơ cao nhất
Khoảng 2%
Sàng lọc sáu tháng một lần, luân phiên giữa chụp nhũ ảnh và chụp MRI (đắt tiền hơn).
Ý nghĩa của nghiên cứu
Tiến sĩ Esserman cho biết Hoa Kỳ chi khoảng 12 tỷ USD mỗi năm cho việc sàng lọc ung thư vú, nhưng quy trình này cần được cải thiện.
Bà nhấn mạnh: “Chúng ta vẫn sàng lọc theo cách của những năm 1980… Thông điệp ‘sàng lọc hằng năm từ tuổi 40 sẽ cứu bạn’ không nhất thiết tìm ra những người có rủi ro cao nhất.”
Ngoài ra, những phụ nữ có nguy cơ tăng cao hoặc cao nhất còn nhận được khuyến nghị cá nhân hóa về cách giảm rủi ro thông qua chế độ ăn uống, tập thể dục, và cân nhắc dùng thuốc giảm rủi ro. Tiến sĩ Esserman khẳng định:
Sàng lọc là chưa đủ. Chúng ta nên xem xét rủi ro của mọi người và cố gắng giảm thiểu nó.
Nghiên cứu WISDOM, được công bố trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA), đã nhận được sự tán dương lớn.
Tiến sĩ Laura J. Esserman (Trưởng nhóm nghiên cứu):
“Đây là thử nghiệm ngẫu nhiên đầu tiên về sàng lọc dựa trên rủi ro, và kết quả thực sự tuyệt vời. Chúng ta không còn coi ung thư vú là một bệnh duy nhất, nên việc sàng lọc như thể mọi người đều có cùng một rủi ro là điều không hợp lý nữa.”
Tiến sĩ Eric Winer (Giám đốc Trung tâm Ung thư Yale):
Ông gọi công trình này là “nghiên cứu có lẽ quan trọng nhất được trình bày tại hội nghị” và tuyên bố: “Nó sẽ thay đổi thực hành. Suốt nhiều năm, chúng ta chụp nhũ ảnh cho mọi người dựa trên tuổi tác mà không quan tâm đến rủi ro. Nghiên cứu này chứng minh chúng ta có thể giảm sàng lọc ở bệnh nhân nguy cơ thấp mà không làm tăng chẩn đoán ung thư tiến triển.“
