Có nên dùng Vitamin tổng hợp thường xuyên không? 5 Tiêu chí CHỌN cậu cần biết để không lãng phí?

Tớ chia sẻ chủ đề này bởi 98% vitamin đang bán trên thị trường là vitamin tổng hợp → Vậy câu hỏi đặt ra là: Liệu chúng có giống vitamin tự nhiên không?

…. Câu trả lời là KHÔNG!

Vitamin tổng hợp tương tự vitamin tự nhiên không có nghĩa là nó hoàn toàn giống nhau, y như việc nói hương liệu nhân tạo giống y chang hương liệu tự nhiên vậy, điều đó là sai hoàn toàn!

Điển hình như Vitamin C, tới 90% lượng Axit Ascorbic (phiên bản tổng hợp của Vitamin C) hiện nay đều đến từ Trung Quốc. Mà tiêu chuẩn kiểm soát chất lượng của thứ cậu đang uống chưa chắc đã đạt mức cần thiết đâu, nhất là khi Vitamin C tổng hợp thường được làm từ ngô biến đổi gen (GMO) cùng với nhiều hóa chất và dung môi khác nữa.

Lí tưởng nhất, cách tốt nhất để bổ sung dưỡng chất, là qua thực phẩm giàu dinh dưỡng. Tuy nhiên, rất khó để tìm được các loại thực phẩm chứa tất cả dưỡng chất cậu cần. Nhưng có một điều thú vị nữa, chính những vi khuẩn (microbes) trong ruột của cậu cũng tự sản xuất ra vitamin đấy.

… SỰ KHÁC BIỆT VỀ CẤU TRÚC ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ HẤP THU

Cấu trúc thực tế của vitamin tổng hợp và vitamin tự nhiên là khác nhau. Tớ không muốn đi sâu vào sự phức tạp của chúng, nhưng khi dùng loại tổng hợp, một phần lớn vitamin sẽ không “khớp” với cơ thể như chìa khóa và ổ khóa, dẫn đến bị lãng phí rất nhiều và tỷ lệ hấp thụ (hay khả năng sinh khả dụng) của vitamin tổng hợp cũng thấp hơn.

→ Đây chính là lý do cậu thấy vitamin tổng hợp thường có hàm lượng cực khủng, kiểu như 11.000% nhu cầu RDA (liều lượng khuyến nghị hàng ngày). Phần lớn số đó sẽ bị thải ra ngoài qua nước tiểu, trừ khi đó là vitamin tan trong dầu.

…. VITAMIN TỔNG HỢP THIẾU “ĐỒNG YẾU TỐ” (Cofactors)

Với vitamin tổng hợp, cậu sẽ không có đầy đủ các “đồng yếu tố” (cofactors) đi kèm như trong tự nhiên. Vitamin trong tự nhiên là một phức hợp (complexes), chúng có rất nhiều phân tử hỗ trợ. Chúng không tồn tại dưới dạng một phần tử bị cô lập, tách biệt như sản xuất công nghiệp, mà chúng đến trong một tổng thể phức tạp, tương trợ lẫn nhau (synergistic complexity). Trong đó bao gồm cả khoáng chất vi lượng, các vitamin khác giúp tăng cường hấp thu, vân vân.

Ví dụ như chất chống oxy hóa (antioxidant). Khi nó nhường một electron cho gốc tự do (ree radical – một thứ đang bị mất một electron, ở trạng thái không ổn định) để làm gốc tự do đó ổn định, thì bản thân chất chống oxy hóa đó lại biến thành… gốc tự do! Giờ nó phải “mượn” một electron từ một chất chống oxy hóa khác. Nếu không có một “mạng lưới” chất chống oxy hóa, cậu có thể vô tình biến chất chống oxy hóa thành gốc tự do. Thế nên, Mẹ Thiên nhiên luôn tạo ra một nhóm chất chống oxy hóa đi kèm với các phân tử hỗ trợ là vì vậy.

Một vấn đề lớn nữa của vitamin tổng hợp là chúng thường có dư lượng của các dung môi và hợp chất hóa học được dùng trong quá trình sản xuất, ví dụ như chloroform, petroleum acetate, glyphosate (thuốc diệt cỏ) và cả hexane (một loại dung môi). Chắc chắn, trong vitamin tự nhiên, cậu sẽ không tìm thấy mấy thứ này rồi!

… SỰ KẾT HỢP ĐỒNG THỜI CỦA VITAMIN TAN TRONG NƯỚC VÀ TRONG DẦU CÓ THỂ GÂY TÁC DỤNG PHỤ

Vitamin có cả dạng tan trong nước và tan trong dầu. Nếu cậu uống quá nhiều vitamin tổng hợp tan trong nước, phần thừa sẽ được thận thải ra ngoài. Nhưng nếu đó là vitamin tan trong dầu (A, D, E, K), nó sẽ không dễ dàng bị đào thải, mà bị tích tụ lại trong tế bào mỡ.

Đây là lý do tại sao khi dùng vitamin tổng hợp tan trong dầu với liều cao có thể gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng:

Vitamin A tổng hợp: Có nguy cơ gây dị tật bẩm sinh cho thai nhi nếu mẹ uống.
Vitamin E tổng hợp: Một số dữ liệu cho thấy có liên quan đến việc tử vong sớm.
Axit Folic (dạng tổng hợp, khác với Folate tự nhiên): Tăng nguy cơ mắc ung thư.
Axit Ascorbic (Vitamin C tổng hợp): Một nghiên cứu cho thấy nó làm giảm khả năng tạo ra ty thể cơ bắp (mitochondria biogenesis), tức là cậu sẽ tạo ra ít ty thể hơn, làm giảm hiệu suất luyện tập.

À, tớ cũng phải nói thêm, vitamin tổng hợp vẫn có mặt tích cực nha. Ví dụ, Vitamin C tổng hợp dạng tiêm (ascorbate) có dữ liệu cho thấy nó có thể giúp tiêu diệt tế bào ung thư vì nó có thể chuyển hóa thành Hydrogen Peroxide trong máu. Hay Axit Folic trong vitamin bà bầu (prenatals) lại có thể giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh.

Nếu cậu đã đọc đến đây, chắc cậu cũng nắm được vấn đề khi dùng vitamin tổng hợp rồi: chúng chỉ cung cấp các hợp chất bị cô lập, thường là thiếu đi “bối cảnh sinh học” mà cơ thể cậu cần để thực sự sử dụng chúng. Tệ hơn, dùng liều cao có thể gây hại nhiều hơn là lợi.

NHƯNG ….. KHÔNG PHẢI VITAMIN TỔNG HỢP LÀ HOÀN TOÀN XẤU,… nó có cả mặt lợi và mặt hại, và cậu sẽ nhận được lợi ích nhiều hơn khi cậu chọn đúng loại thực phẩm chiết xuất từ thực phẩm tự nhiên nguyên chất (whole food concentrates).

DƯỚI ĐÂY LÀ 5 TIÊU CHÍ CẦN XEM XÉT ĐỂ LỰA CHỌN VITAMIN TỔNG HỢP

1️⃣ Tìm nguồn gốc từ thực phẩm Nguyên chất

Nếu nó liệt kê các loại rau củ, trái cây như rau bina, cà rốt, cherry acerola hay bông cải xanh, thì khả năng cao đó là vitamin được làm từ thực phẩm nguyên chất. Đây chính là điều cậu cần. Các cụm từ như “Food-Grown” (Trồng trong môi trường thực phẩm) hay “from whole plant blend” (từ hỗn hợp thực vật nguyên chất) là những dấu hiệu đáng tin cậy.

2️⃣Tránh các tên Hóa học là Thành phần Chính

Nếu nhãn mác bắt đầu bằng các tên như “ascorbic acid,” “dl-alpha tocopherol,” hay “cyanocobalamin”—mà không đề cập đến nguồn thực phẩm— thì đó là một cảnh báo đỏ. Đây là các vitamin tổng hợp, được thêm vào không phải vì khả năng hấp thu vượt trội, mà vì chúng rẻ để sản xuất.

3️⃣ Cảnh giác với “Mega-Dosing” (Siêu Liều Lượng)

Hãy thận trọng với bất cứ thứ gì cung cấp 500% (hoặc hơn) nhu cầu hàng ngày (DV) của cậu. Mức độ liều đó hiếm khi cần thiết—và đôi khi còn có hại. Cơ thể cậu không phải là một cái kho để cất giữ số lượng lớn các dưỡng chất bị cô lập. Nó là một hệ thống tinh chỉnh hoạt động tốt nhờ sự cân bằng, chứ không phải quá tải.

4️⃣Quan tâm đến Quy trình Sản xuất

Nếu một thương hiệu đề cập đến cold-processed (chế biến lạnh) hoặc raw (thô), hãy xem xét lựa chọn. Bởi quy trình xử lý nhiệt độ cao sẽ phá hủy các hợp chất mỏng manh trong vitamin thực phẩm, bao gồm enzyme và các dưỡng chất tan trong chất béo. Chế biến lạnh giúp bảo tồn trọn vẹn giá trị dinh dưỡng của thực vật thật—mà không có hóa chất phụ phẩm hay thành phần bị biến tính.

KẾT LUẬN

Vậy: 𝐶𝑜́ 𝑛𝑒̂𝑛 𝑑𝑢̀𝑛𝑔 𝑉𝑖𝑡𝑎𝑚𝑖𝑛𝑒 𝑡𝑜̂̉𝑛𝑔 ℎ𝑜̛̣𝑝 𝑡ℎ𝑢̛𝑜̛̀𝑛𝑔 𝑥𝑢𝑦𝑒̂𝑛 𝑘ℎ𝑜̂𝑛𝑔? →Theo quan điểm của tớ thì cậu không nên sử dụng “thường xuyên”, nếu được cậu hãy chọn vitamin tự nhiên hoặc tốt hơn hết là ăn những thực phẩm giàu dinh dưỡng nha!

TUY NHIÊN, cậu có thể sử dụng VITAMIN TỔNG HỢP trong 1 số trường hợp nhất định khi cơ thể cậu đang bị thiếu hụt đã được chẩn đoán dưới sự giám sát y tế. Ví dụ:

Phụ nữ có thai hoặc cho con bú: nhóm có nhu cầu về nhiều loại vi chất tăng cao đột biến, đặc biệt là Acid Folic (hoặc Folate tự nhiên), Sắt và Canxi, để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi và em bé. Việc bổ sung là rất quan trọng để tránh dị tật ống thần kinh.
Người lớn tuổi: nhóm này có xu hướng giảm hấp thu theo tuổi tác. Nhu cầu về Vitamin D và Canxi cũng thường cao hơn để duy trì sức khỏe xương khớp.
Người chế độ ăn kiêng, ăn chay, hoặc dị ứng.
Người có vấn đề về hấp thu hoặc sức khỏe kém như bị ốm, phục hồi sau phẫu thuẫn, căng thẳng, hoặc sống ở vùng ít ánh nắng.

📌Cần nhớ rằng

→ Vitamin tổng hợp KHÔNG THAY THẾ được THỨC ĂN: Nó chỉ nên là một giải pháp bổ sung khi chế độ ăn của cậu không đáp ứng được. Ưu tiên hàng đầu vẫn là xây dựng một chế độ ăn cân bằng, đa dạng.

→ Đừng tự ý dùng liều cao: Việc sử dụng vitamin tổng hợp một cách bừa bãi hoặc quá liều (nhất là các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K) có thể gây tích lũy và có hại cho sức khỏe.

P/s: Bài viết chia sẻ có tham khảo thông tin trên kênh youtube của Dr.Berg (https://www.youtube.com/@Drberg)